Głównym celem w leczeniu cukrzycy (DM) jest zapobieganie nadmiernemu poziomowi glukozy we krwi, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia przewlekłych powikłań i poprawić jakość życia pacjentów.
Oprócz diety i ćwiczeń fizycznych osoby cierpiące na DM można również leczyć insuliną lub doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. Jednym z doustnych leków przeciwcukrzycowych jest metformina, która jest zalecana jako terapia pierwszego rzutu u pacjentów z cukrzycą typu 2. Może być stosowana samodzielnie lub w połączeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (IDF, 2012) i Indonezyjski Stowarzyszenie Endokrynologiczne (PERKENI)., 2011).
Cukrzyca jest chorobą przewlekłą, dlatego wymaga długotrwałego leczenia oraz oczywiście świadomości i przestrzegania przez pacjenta codziennego przyjmowania leków. Ma to na celu kontrolowanie poziomu cukru we krwi i zapobieganie powikłaniom.
Regularne stosowanie metforminy może przynieść korzyści kliniczne osobom z cukrzycą typu 2, w tym obniżenie poziomu glukozy we krwi, zmniejszenie insulinooporności, poprawę profilu lipidowego (cholesterolu), utratę wagi, działanie ochronne na serce i inne.
Jednak oprócz tych korzyści klinicznych, wiadomo, że niedawne stosowanie metforminy obniża poziom witaminy B12 we krwi. Na ryzyko niedoboru witaminy B12 spowodowanego przez metforminę duży wpływ ma wiek, stosowana dawka i czas stosowania.
Jedno z badań wykazało, że 20-30 procent pacjentów z cukrzycą, którzy otrzymywali długotrwałą terapię metforminą, miało niedobór witaminy B12. Dokładna przyczyna niedoboru witaminy B12 przez metforminę nie jest znana, ale może to być spowodowane tym, że metformina może zakłócać wchłanianie witaminy B12 w jelicie cienkim.
Można to jednak przezwyciężyć, stosując suplementy witaminy B12. Metformina może również wpływać na metabolizm wapnia, co może mieć bezpośredni wpływ na zmniejszenie wchłaniania witaminy B12. Ponieważ przyswajanie witaminy B12 wymaga wapnia.
Witamina B12, znana również jako cyjanokobalamina lub kobalamina, odgrywa ważną rolę w organizmie w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania komórek krwi i nerwów. Witamina B12 może również zapobiegać chorobom serca i prawdopodobnie zapobiegać starości.
Ta witamina znajduje się głównie w żywności, takiej jak mięso, owoce morza, jajka i produkty mleczne. Objawy wynikające z niedoboru lub łagodnego niedoboru witaminy B12 obejmują anemię makrocytową, która charakteryzuje się obecnością czerwonych krwinek większych niż normalnie, zmęczeniem, osłabieniem, dusznością i zaburzeniami rytmu serca.
Objawy poważniejszego niedoboru witaminy B12 obejmują neuropatię lub pogorszenie wcześniej istniejącej neuropatii, uszkodzenie nerwów obwodowych, drętwienie, mrowienie, ataksję (zmniejszenie kontroli ruchów mięśni), utratę pamięci, demencję (starość) i depresję.
Pamiętaj, że jeśli przyjmujesz metforminę i doświadczasz jednego lub więcej z powyższych objawów, nie musi to oznaczać niedoboru witaminy B12. Dlatego bardzo ważne jest skonsultowanie się z lekarzem, aby natychmiast zidentyfikować przyczynę pojawiających się objawów.
Objawy niedoboru witaminy B12, takie jak otępienie i zaburzenia układu nerwowego, są również często związane z procesem starzenia. Lekarze nie mogą bezpośrednio kojarzyć tego z niedoborem żywieniowym. Dla pewności lekarz zmierzy poziom witaminy B12 we krwi. Ponadto zostanie ustalone, jaka terapia jest odpowiednia, jeśli pacjent rzeczywiście ma niedobór witaminy B12.
Długotrwały nieleczony niedobór witaminy B12 może prowadzić do nieodwracalnych zaburzeń poznawczych (nerwowych), dlatego bardzo ważne jest, aby natychmiast rozpocząć przyjmowanie suplementów. W przypadku łagodnego niedoboru lekarze zazwyczaj podejmą działania w postaci podania witaminy B12 w postaci zastrzyku domięśniowego, w dawce 1000 mcg dziennie przez tydzień. Następnie ta sama dawka będzie stosowana raz w tygodniu przez kolejne 4 tygodnie.
W ciężkim niedoborze działanie podejmowane jest poprzez wstrzyknięcie lub doustnie, w dawce 1000 mcg dziennie przez tydzień. Następnie przez miesiąc podaje się tę samą dawkę. Zdecydowanie zaleca się, aby kontynuować ponownie miesiąc później.
Ponieważ metformina ma również wpływ na metabolizm wapnia, naukowcy zalecają również przyjmowanie suplementów wapnia (1200 mg dziennie), aby zminimalizować wpływ metforminy na wchłanianie witaminy B12.
Stosowanie metforminy stwarza ryzyko niedoboru witaminy B12, ale kliniczne korzyści ze stosowania metforminy są również większe u pacjentów z cukrzycą. Dlatego nie zaleca się przerywania stosowania metforminy bez uprzedniej konsultacji z lekarzem.
Decyzja o zaprzestaniu stosowania leku powinna być podejmowana wyłącznie według uznania lekarzy i pracowników służby zdrowia, biorąc pod uwagę stosunek korzyści do ryzyka, które mogą się pojawić. Pacjentom przyjmującym metforminę regularnie zaleca się:
- Kontynuuj zdrową dietę, wykonuj aktywność fizyczną zgodnie z zaleceniami i regularnie sprawdzaj poziom cukru we krwi.
- Przyjmuj metforminę regularnie z posiłkami lub po posiłkach.
- Jeśli przyjmujesz metforminę w postaci tabletki o powolnym uwalnianiu, tabletka jest przyjmowana w całości (nie rozgryzać), ponieważ powłoka tabletki zapobiega rozpadowi leku i jego skutecznemu działaniu.
- Skonsultuj się z lekarzem, aby zmierzyć poziom witaminy B12 co roku lub 2 razy w roku.
- Jeśli to konieczne, przyjmuj suplement witaminy B12 w ilości 1000 mcg dziennie i suplement wapnia w dawce 1000-1200 mg dziennie.
Niektóre rodzaje leków mogą powodować niedobór jednego lub więcej składników odżywczych, których potrzebuje organizm. Stosowanie suplementów witaminy B12 i wapnia może pomóc pacjentom przyjmującym metforminę zmniejszyć powikłania cukrzycy spowodowane niedoborem witaminy B12. Oczywiście należy to omówić z lekarzem prowadzącym, aby można było przeprowadzić odpowiednią terapię. (Zespół Medyczny/USA)
